Wat doen we met de wake-upcall door COVID-19?

“Dat heel kleine coronavirus heeft de halve wereld bij de strot. Dit is het moment om nieuwe keuzes te maken. Te kiezen voor wat echt telt.” Een serie artikelen met dit motto voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen had steeds deze opening. In die ingezonden meningen hebben we aandacht gevraagd voor het beter zorgen voor elkaar, voor de bloei van de samenleving en niet van de economie, en voor de schepping. Nu steeds minder mensen besmet raken, omdat ze gevaccineerd zijn en doordat het weer beter is, lijken we in Nederland en dus ook in Waalwijk weer terug te willen keren naar het oude normaal. Want er wordt weer volop ingezet op de economie. Daaruit blijkt dat de economie nog steeds overheerst en helaas niet ten dienste staat van mensen.

De ChristenUnie maakt zich al langer zorgen over de manier waarop naar economische groei wordt gekeken, naar de manier waarop onze arbeidsmarkt is ingericht en hoe mensen met hun talenten en beperkingen hun plek kunnen blijven innemen in onze samenleving. Ons economisch systeem is vooral gericht op groei, output en winstmaximalisatie. Met de trits ‘maken-gebruiken-weggooien’ zijn we veraf komen te staan van hoe je een gezonde samenleving en economie bouwt. COVID-19 heeft in korte tijd onze economische kwetsbaarheid blootgelegd. Mensen met een flexcontract raakten snel werkloos, zzp’ers waren binnen de kortste tijd door hun buffers heen, en bedrijven hadden vrijwel direct salarissteun en garantstellingen voor leningen nodig. Onze efficiencydrang met lage voorraden zorgde en zorgt nog steeds voor grote leverings- en productieleveringen. Ook de complexiteit van onze voedselketen werd aan het licht gebracht.

COVID-19 zorgde dus voor een gigantische wake-upcall. Maar hebben we er iets van geleerd? Zijn we bereid onze economie anders in te richten? De economie moet zorgen voor verbetering van ons leven. Die moet antwoord bieden op onder meer klimaatverandering, toenemende ongelijkheid, financiële instabiliteit, onzekerheid en stress bij werknemers. Winstmaximalisatie gaat ten koste van de kwaliteit en de solidariteit in de samenleving. Dat topsalarissen in veertig jaar zijn gegroeid van 16 keer naar 119 keer modaal, dat 46% van de medewerkers in Nederland geen vast contract meer heeft en dat een belangrijk deel van de economische groei bij de aandeelhouder terecht komt, wijzen op iets anders: onze economie is fundamenteel verkeerd ingericht. Dit zien we bijvoorbeeld ook aan de problemen met stikstof en PFAS, die het leven van mens en natuur bedreigen.

Het is belangrijk om na te denken hoe we omgaan met onze grondstoffen, met arbeidskrachten inclusief de arbeidsmigranten, met natuur. Zorgen we er nog voor dat er voor de toekomstige generaties iets over blijft of jagen we alles er doorheen? Het is belangrijker om oog te hebben wat ons economisch gedrag betekent voor de medemens en de natuur dan voor onze portemonnee. Zo komen we tot andere keuzes en geven we aandacht voor wat echt telt.

jvangroos@waalwijk.christenunie.nl